De opmaak van het papieren- en het E-boek

Onlangs kreeg ik van een van mijn broers het boek ‘De boekenapotheek aan de Seine‘ van Nina George.

Nou heb ik wel een leesbril, maar ben bepaald nog niet kippig. Edoch: de lettertjes van de papieren versie zijn zodanig klein dat het niet prettig leest …. althans, voor mij in elk geval. Ik heb hierna de digitale versie van het boek aangeschaft, en dat las heel wat prettiger (hoewel ik ook bij dit e-boek e.e.a heb moeten corrigeren … zie hieronder).

Dit voorbeeld geeft een kernverschil aan tussen beide uitgaven van een boek. Bij een papieren boek ligt de opmaak en indeling vast, dus ook de lettergrootte; en dat is bij dit boek nou nét het probleem. Andere ‘afgedwongen’ opmaakvoorbeelden naast de lettergrootte zijn: lettertype, paginamarges; regelafstand etcetera. Met name voor mensen die slecht kunnen zien of dyslectisch zijn is het lezen van e-boeken een uitkomst … mits uitgevers hier rekening mee houden ….. !

‘Eisen’ die ik aan een e-boek stel en waarvan je eigenlijk zou mogen aannemen dat een uitgever hiervoor zorgt:

• Een samenvatting aan het begin van het boek
• Backcover (indien aanwezig) direct na de cover
• Lettertype, -grootte, marges en regelafstand moeten aan te passen zijn.
  Of je het boek nou leest op een e-reader of een tablet.
• Elk hoofdstuk in een aparte html-sectie (o.a. voor een correcte inhoudsopgave)

Bij veel e-boeken – zelfs bij heel recente publicaties – is het echter mis.
Juist het aanpassen van de nodige leesinstellingen is een groot pluspunt bij e-boeken; je bent niet meer afhankelijk van de manier waarop uitgever en drukker hebben bepaald hoe de tekst in een boek er uit ziet.
Het lijkt erop dat veel uitgevers hierover niet hebben nagedacht en dat de nodige kennis ontbreekt om e.e.a. wel goed voor elkaar te hebben bij de uitgave van een e-boek.

Advertentie

Waarom zijn Ebooks altijd ‘niche’

Ik ben een gedreven Epub-lezer en raad het iedereen aan. Veel van mijn familieleden en/of kennissen ‘moeten er niets van hebben’ …. Het belangrijkste argument blijkt steeds weer: de nostalgie van het papieren boek. Ondanks mijn fanatisme is er natuurlijk best een en ander aan te merken op (het lezen van) elektronische boeken. En helaas zijn met name de uitgevers en bulk-verkopers als Kobo, Amazon en Bol daar zelf de oorzaak van, waardoor deze ‘markt’ voorlopig niche zal blijven.

Ik ga daarbij alleen maar uit van mijn subjectieve ervaringen.
‘Vroeger’ was het uitgeven van een boek kunstwerk, met name in handen van de drukkerij; bij e-boeken komt er geen drukker meer aan te pas en regelt de uitgever het (kennelijk) zelf. Het gevolg: een voortdurende stroom aan fouten waarmee e-boeken op de markt worden gedumpt.
Boeken betrek ik uit verschillende bronnen: de online-bibliotheek; Bookchoice; aanbiedingen bij Libris of bij BOL …. noem maar op. En of het nu om recente uitgaven gaat of al wat oudere, steeds kom je dezelfde fouten tegen ….. en ik denk dat het om hardnekkige ondeskundigheid en gebrek aan ‘interesse’ gaat. “Goedkoop verdienen” noem ik dat.
Een aantal voorbeelden:
In het CSS-bestand (een digitaal boek is eigenlijk niks anders dan een mini-website) wordt verwezen naar lettertypes, maar die blijken niet aanwezig
Er zijn wél lettertype-bestanden aanwezig, maar de verwijzing naar de lokatie in het CSS-bestand is onjuist.
Er is geen correcte hoofdstuk-indeling waardoor ‘klikken’ op een hoofdstukverwijzing naar een totaal andere plaats in het boek verwijst.
Er is geen correct gebruik van z.g. opmaakprofielen, ofwel styles.

Officieel staat er meestal bij de autorisatie-gegevens en/of colofon, dat het bewerken van het boek niet is toegestaan. Maar het is natuurlijk een schot voor open doel, als er aan de afwerking van een e-boek van alles mankeert. Ik heb betaald voor een ‘goed’ product en dat blijkt het dikwijls niet te zijn. En ik behoud me dan het recht voor, om de onjuistheden in een e-boek te corrigeren. Elk boek dat ik aanschaf controleer ik op onvolkomenheden die de uitgever heeft laten zitten. Daarvoor gebruik ik een aantal programma’s, zoals Adobe Digital Editions, Calibre, Sigil en simpele programma’s als Paint.

Kortom: zolang uitgevers de afwerking van e-boeken – om wat voor reden dan ook – aan hun laars lappen, ontneemt zelfs BREIN me het recht niet een boek – dat immers mijn eigendom is – naar behoren te corrigeren.